Σάββατο 12 Ιουνίου 2010

Απόψεις

Η παρακάτω άποψη εκφράζεται συχνά από διάφορους άσχετους που όμως θεωρούν ότι μπορούν και πρέπει να έχουν και να εκφράζουν απόψεις για κάθε θέμα, απλά επειδή είναι μέλη ενός, κατ' ονομασία τουλάχιστον, προοδευτικού πολιτικού χώρου, ή απλά επειδή ανήκουν σε ένα κυρίαρχο φύλο, που σε συνδυασμό με μια κυρίαρχη σεξουαλικότητα, όπως το να είσαι άντρας και str8, σε εξουσιοδοτεί σε όποια παρέμβαση. Η άποψη αυτή αφορά τα τρανς άτομα και περίπου λέει ότι το δεν μπορούμε υπερασπιστούμε πολιτικά τις επιλογές τους και τη στάση τους γιατί καταλήγουν να επιτελούν το φύλο τους με τον κυρίαρχο τρόπο. Ναι, ξέρω ότι δεν καταλαβαίνετε τίποτα, οπότε θα το πω με άλλα λόγια. Όταν λένε ότι οι τρανς γυναίκες φτάνουν να επιτελούν μια κυρίαρχη εικόνα της γυναίκας, εννοούν που οι τρανς γυναίκες δεν είναι γυναίκες αλλά γυναικάρες δηλαδή με μεγάλα βυζιά, σαρκώδη χείλη, τακούνια, πρόστυχα ρούχα, έντονο μακιγιάζ κτλ. Κι ότι αυτό το πρότυπο, πέραν ότι είναι αντρικό κατασκεύασμα, έχει καταπιέσει, ανά τους αιώνες, πολύ την κάθε γυναίκα που δεν χωράει σε αυτό το πρότυπο. Με τον ίδιο τρόπο, ότι οι τρανς άντρες επιτελούν έναν μάτσο άντρα, με υπερβολική αντρίλα που συχνά μετατρέπεται και σε βία, παρά την κριτική που γίνεται σε αυτού του τύπου την αρρενωπότητα. Εγώ δεν θα μπω στη διαδικασία να δικαιολογήσω τίποτα μιας και δεν είμαι καν τρανς, αλλά θα φέρω εδώ την εμπειρία μιας τρανς. Σε ένα best seller λίγα χρόνια πριν, ο συγγραφέας περιέγραφε την εμπειρία της αλλαγής σε άντρα. Έλεγε ότι αφού έκοψε τα κοριτσίστικα μαλλιά του και έβαλε αγορίστικα ρούχα, έτυχε να περνάει από μια περιοχή και έπεσε το βλέμμα του πάνω σε έναν άντρα που τον περιγράφει με τρόπο που κινείται στα όρια της καρικατούρας. Τον χαρακτηρίζει "τύπο της γωνίας", κάτι σαν μάτσο καμάκι, που κοιτάει τις κοπελίτσες με...νόημα αλλά που μόλις πέσει το βλέμμα κάποιου άλλου άντρα πάνω του, τότε το δικό του αυτομάτως αλλάζει και γίνεται ανταγωνιστικό και εχθρικό. Τότε, λέει ο συγγραφέας, συνειδητοποίησε ότι αν θέλει να γίνει άντρας, δηλαδή να είναι αναγνωρίσιμος ως άντρας, δε γίνεται χωρίς να γίνει Ο Άντρας, είτε το θέλει είτε όχι.

Πρόσφατα έπεσε στην αντίληψή μου μία είδηση που εκ πρώτης ακουγόταν αδιανόητη. Αφορούσε τις επιθέσεις των φασιστών εναντίων μεταναστών στον καταυλισμό της Πάτρας – πριν τον κάψουν. Έλεγε η είδηση ότι οι ομάδα των φασιστοειδών αποτελούν από τους γνωστούς ετεροφυλόφιλους, μωρούς, σκατοελληναράδες αλλά και από αλβανούς. Η ίδια μάλιστα σύνθεση επανεμφανίστηκε και στην Αθήνα, στην επίθεση εναντίων μεταναστών στο Ν. Κόσμο και στην πλατεία Αγ. Παντελεήμονα. Η είδηση αυτή ήταν αδιανόητη σε μεγάλο βαθμό λόγω της αφήγησης που υπάρχει για τους μετανάστες, ως θύματα. Υπάρχουν ίσως πολλοί τρόποι να προσπαθήσει να ερμηνεύσει κανείς αυτό το φαινόμενο και θα το κάνει ενεργοποιώντας τα εργαλεία του, τις ιδεολογίες, τις εμπειρίες του, κτλ. Ο προοδευτικός πολιτικός χώρος μάλιστα στον οποίο αναφέρομαι και παραπάνω είναι και ειδικός σε αναλύσεις επί του εθνικού, ταξικού και λοιπού ανταγωνισμού και σίγουρα θα προσφέρει μια μεγάλη και συμπαγής αφήγηση με την οποία θα είναι όλοι ικανοποιημένοι. Εγώ, από τη μεριά μου, επειδή ο νούς μου δεν κατέχει πολλά, όταν το άκουσα για κάποιο λόγο σκέφτηκα τις άλλες «καημένες», τις τρανς. Σκέφτηκα πως και οι αλβανοί βρίσκονται σε μια διαδικασία εθνικής μετάβασης (transition) που συνήθως παίρνει κάποιες γενιές για να ολοκληρωθεί, ανάλογα την χώρα, τους μετανάστες, την ιστορική συγκυρία κτλ. Αυτή τη στιγμή είναι πιο κυρίαρχοι από τους άλλους μετανάστες στην ελλάδα, όπως πακιστανούς, αφρικανούς κτλ. Οι αλβανοί βρίσκονται ήδη στη δεύτερη γενιά που προσπαθεί να ενσωματωθεί σε αυτή την άλλη κοινότητα – να ολοκληρώσει δηλαδή τη μετάβαση. Έτσι, σκέφτηκα πως ίσως και γι' αυτούς να ισχύει αυτού που φαίνεται να ισχύει για τους τρανς: ίσως, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, δε θα μπορούσαν να γίνουν έλληνες, δηλαδή να αναγνωρίζονται ως έλληνες, αν δεν γίνουν ελληναράδες, είτε το θέλουν είτε όχι.

κατέβασε όλο το τεύχος εδώ

3 σχόλια:

  1. Στερεότυπα είναι αυτά παιδιά, έτσι και αλλιώς. Υπαρχουν πχ και τρανς γυναίκες που είναι λεσβίες και κάθε άλλο παρά επιτελούν το ρόλο "σούπερ-θηλυκο"...
    Βέβαια και αυτό που λέει το κείμενο παίζει αρκετά. Πολλές τρανς απλά δεν "περνάνε", εύκολα, χωρίς λίγη fem "extravaganza". Οπότε την μεταχειρίζονται, τους αρέσει δεν τους αρέσει...

    -ρωξάνη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. δε θα μπορούσαμε παρά να συμφωνήσουμε μαζί σου. έκανες πολύ καλά πάντως που το επισήμανες
    GH

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Το παρόν κείμενο θα θέλαμε να το κατεβάσουμε για έναν ακόμα λόγο, πέραν του σχολίου που υπάρχει παραπάνω. Ο δεύτερος λόγος είναι ίδιος με τον πρώτον και αφορά τον άλλο πόλο της αναλογίας που γίνεται στο κείμενο και ο οποίος καθιστά επίσης ρατσισμό, απέναντι στους αλβανούς μετανάστες αυτή τη φορά. Το να φέρνεις στο δημόσιο λόγο κάποιο απομονωμένο γεγονός (που έγινε κάπου, από κάποιους κτλ.) είναι σαν να το τοποθετείς στο ίδιο επίπεδο με τον ρατσισμό που αυτοί δέχονται σε καθημερινό επίπεδο από την ελληνική ρατσιστική κοινωνία και κάτι τέτοιο σχετικοποιεί το ρατσισμό αυτόν. Επίσης είναι επικίνδυνο να εμφανίζεται κάτι τέτοιο στο δημόσιο λόγο αυτή τη χρονική συγκυρία που οι μετανάστες βάλλονται από παντού. Τέτοιους καιρούς το μόνο που μπορεί να πει κανείς είναι το “με τους μετανάστες είμαστε μαζί”.
    Το κείμενο αυτό λοιπόν, αυτο-λογοκρίνεται γιατί σ’ αυτό εκφράζεται λόγος για κάποιες συγκεκριμένες υποκειμενικότητες, από κάποιους που έχουν αρκετή απόσταση από την εμπειρία των υποκειμενικοτήτων αυτών. Οι GH είναι στην παμψηφία τους λευκοί, έλληνες, αρτιμελείς, άντρες, αδερφές κι ως εκ τούτου θα προσπαθήσουν από δω και στο εξής να μιλούν, να σχολιάζουν και να τα βάζουν μόνο με λευκούς, έλληνες, αρτιμελής, άντρες, str8 και αδερφές και θα αφήσουν τα υπόλοιπα στους άλλους. Αν ξανακάνουν κανένα φάουλ, παρακαλούμε να το σφυρίξετε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή